Phần mềm và phần cứng máy tính đều đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển và xử lý các hoạt động của máy tính. Tuy nhiên mỗi loại đều có đặc tính riêng biệt và ảnh hưởng lớn tới hiệu suất và tính năng của thiết bị. Cùng Faffiliate.com khám phá thêm các nội dung mới nhất về khái niệm phần mềm là gì được chia sẻ ngay sau đây nhé.
Phần mềm là gì?
Phần mềm (Software) được viết tắt là phần mềm máy tính (Computer Software) là một dạng tập hợp các chỉ thị (Instruction) hoặc câu lệnh được viết bằng một hoặc nhiều dạng ngôn ngữ lập trình.
Các câu lệnh hoặc chỉ thị được sắp xếp theo một trình tự nhất định cùng với các dữ liệu hoặc tài liệu liên quan nhằm tự động thực hiện một vài nhiệm vụ, chức năng hoặc giải quyết vấn đề cụ thể. Mọi chương trình chạy trên máy tính đều được gọi là phần mềm.
Đặc điểm của phần mềm là gì?
Lúc trước để tạo được ra phần mềm thì người ta cần phải làm việc trực tiếp với các con số 0 và 1. Hay còn gọi chung là ngôn ngữ máy. Tuy nhiên việc làm này rất khó khăn, gây tốn kém nhiều thời gian và công sức, đồng thời cũng gây xuất hiện lỗi và không có độ chính xác cao.
Để khắc phục các hạn chế này, hợp ngữ đã được phát triển, sử dụng các từ gợi nhớ tiếng Anh để thay thế cho các dãy số 0 và 1. Mặc dù vậy nhưng hợp ngữ chưa thực sự hiệu quả và không đáp ứng tốt nhu cầu của phần lớn những ai dùng máy tính vì các lệnh của nó vẫn không có ý nghĩa quá rõ ràng về các thao tác mà nó mô tả.
Từ các vấn đề này thì vào năm 1950, các lập trình viên đã nghiên cứu và xây dựng các ngôn ngữ lập trình mới tạo ra điều lệnh gần gũi hơn với ngôn ngữ tự nhiên. Đây cũng là sự ra đời của các dạng ngôn ngữ lập trình bậc cao.
Một số tiêu chính đánh giá phần mềm là gì?
Phần mềm máy tính sẽ được đánh giá qua các tiêu chí:
- Tính năng: Khả năng cung cấp các chức năng thỏa mãn được nhu cầu và mục đích đã xác định khi bắt đầu triển khai phần mềm. Các tính năng này bao gồm: Tính phù hợp, tính chuẩn xác và khả năng tương tác.
- Độ tin cậy: Đánh giá mức độ tin cậy của phần mềm giúp xác định được rủi ro trong kinh doanh và khả năng phát sinh các nguy cơ tiềm ẩn khi thử nghiện,
- Đội hiệu quả: Khả năng đáp ứng hiệu suất một cách thích hợp nhằm tiết kiệm tài nguyên, gia tăng hiệu suất và ứng dụng cùng khả năng mở rộng phần mềm.
- Tính bảo mật: Đánh giá các biện pháp bảo vệ, ngăn chặn các vi phạm bảo mật đối với phần mềm và dữ liệu có trong hệ thống. Đồng thời cũng ngăn nguy cơ tấn công vào các lỗ hổng bảo mật gây tổn hại cho doanh nghiệp.
- Khả năng bảo trì: Khả năng kiểm tra và update thay đổi và phát triển phần mềm phù hợp với các yêu cầu, chức năng và môi trường mới.
- Kích thước: Đánh giá kích thước yêu cầu toàn bộ mã nguồn, bao gồm việc tập trung lệnh cấu trúc dữ liệu, mã nguồn thao tác và các tệp. Cần phải được thu thập chuẩn xác.
So sánh giữa phần cứng và phần mềm là gì?
Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa phần cứng và phần mềm mà bạn có thể tham khảo:
| Tiêu chí | Phần cứng | Phần mềm |
| Tính chất vật lý | Dạng thiết bị hữu hình, có thể nhìn thấy và cầm được. | Không thể cầm. Đây là tập hợp các chuỗi câu lệnh để phân tích và xử lý dữ liệu. |
| Thành phần cấu tạo | CPU, PSU, GPU | Ứng dụng |
| Sản xuất | Sản xuất giống các loại máy phổ thông hiện nay | Phát triển bởi các kỹ sư |
| Khả năng xâm nhập của virus | Không bị virus xâm phạm | Có thể bị virus tấn công, gây hư hại làm gián đoạn hoạt động. |
| Cách vận hành | Vận hành thông qua phần mềm | Cung cấp các câu lệnh và chỉ thị để phần cứng thực hiện công việc. |
| Cách khắc phục khi bị hư hỏng | Cần được bảo dưỡng hoặc thay đổi bằng linh kiện mới. | Khắc phục nhanh bởi các bản sao lưu, bản vá lỗi và bản vá chất lượng. |
Có các loại phần mềm máy tính nào hiện nay?
Phần mềm là gì? Phần mềm máy tính bao gồm 3 loại cơ bản là: Phần mềm hệ thống, phần mềm ứng dụng và phần mềm lập trình:
Phần mềm hệ thống
Đây là một dạng phần mềm chuyên dụng được thiết kế giúp vận hành, điều khiển phần cứng và phần mềm của máy tính. Phần mềm hệ thống sẽ bao gồm các dạng:
- Hệ điều hành: Phần mềm cung cấp các tính năng và dịch vụ có khả năng điều khiển các chương trình chạy trên web. Các thành phần chính của hệ điều hành sẽ bao gồm chương trình giám sát, bộ tái khởi.
- Hệ thống xuất nhập cơ bản: Đây là phần mềm đầu tiên được đưa vào khởi chạy khi mà máy tính hay laptop được bật lên. BIOS đóng vai trò quan trọng trong quá trình chạy máy tính bằng cách sắp xếp thứ tự ổ cứng để hệ thống khởi động hệ điều hành, hiển thị tín hiệu lên màn hình và nạp driver cho các dòng thiết bị ngoại vi để chúng sẵn sàng hoạt động sau khi máy tính bật.
- Trình điều khiển thiết bị: Driver được coi là cầu nối giữa phần cứng và phần mềm. Chương trình cho phép các tập lệnh máy tính và hệ điều hành tương tác với các thiết bị phần cứng trong máy. Ví dụ: Driver card mạng, driver card màn hình.
- Tiện tích: Đây là một dạng phần mềm ứng dụng được lập ra để hỗ trợ quá trình phân tích, giúp tối ưu hóa và bảo vệ an toàn cho máy tính. Một số ví dụ quen thuộc của tiện ích bao gồm: Công cụ kiểm tra trạng thái ổ đĩa, trình chống phân mảnh ổ cứng.
Phần mềm ứng dụng
Phần mềm là gì? Đây là tập hợp của các chương trình được thiết kế để giải quyết và đáp ứng tốt nhu cầu công việc của người dùng. Phần mềm ứng dụng không phải là một dạng công cụ mặc định mà được cài đặt và gắn liền trong máy tính. Chúng sẽ là các chương trình đặc biệt mà bạn có thể tải về, sử dụng hoặc gỡ bỏ hệ thống nếu muốn
Hệ thống giao diện của phần mềm ứng dụng thường thân thiện với người dùng và đơn giản trong quá trình sử dụng. Nhờ vậy mà mang lại nhiều tiện ích hấp dẫn cho quá trình sử dụng máy tính. Phần mềm ứng dụng sẽ có 2 loại chính:
- Dạng tích hợp sẵn ở hệ thống.
- Phần mềm yêu cầu tải và cài đặt xuống, có thể gỡ bỏ lúc không cần thiết.
Phần mềm lập trình
Dạng phần mềm lập trình là một tổ hợp các công cụ hỗ trợ nhà phát triển viết và gỡ lỗi, tiến hành bảo trì các chương trình khác. Phần mềm lập trình giúp tạo, kiểm tra hay bảo trì các ứng dụng của chương trình, đồng thời cũng hỗ trợ thêm ngôn ngữ lập trình qua ngôn ngữ máy.
- Chỉnh sửa mã: Hỗ trợ lập trình viên viết mã với hệ thống giao diện đơn giản, dễ dùng và kiểm tra cú pháp, đôi khi đề xuất tự động câu lệnh.
- Biên dịch và liên kết: Chuyển đổi mã nguồn với ngôn ngữ lập trình qua dạng mã máy hoặc mã trung gian, sau đó liên kết với các thư viện hoặc module khác để tạo ra một bản hoàn chỉnh.
- Gỡ lỗi: Cung cấp cho người dùng công cụ lập trình viên tìm và sửa lỗi có trong mã nguồn.
- Phân tích mã: Cung cấp và phân tích mã về chất lượng, hiệu suất và các vấn đề khác.
- Quản lý dự án: Hỗ trợ việc quản lý và tổ chức các tệp, thư mục và tài nguyên của một dự án phần mềm.
- Hỗ trợ version control: Phần mềm tích hợp với hệ thống quản lý các phiên bản như GIT để lập trình viên quản lý được các phiên bản khác nhau có trong mã nguồn.
Hướng dẫn thiết kế phần mềm là gì?
Phải nói độ phức tạp của mỗi phần mềm sẽ là không giống nhau. Để thiết kế phần mềm theo đúng ý muốn thì bạn cần sử dụng các phương tiện cơ bản như thuật toán, sơ đồ lưu đồ, sơ đồ khối.
Sau đó các mẫu này sẽ được mã hóa bằng các ngôn ngữ lập trình và biên dịch để biến chúng thành được một khối lệnh hay tệp tin thực thi. Các khối lệnh và tệp tin này sẽ được kết hợp cùng với nhau để tạo ra một loại phần mềm hoàn chỉnh.
Để cải thiện phần mềm thì người dùng cần sửa và điều chỉnh từ quy trình thiết kế tới các sản phẩm cuối cùng cho tới khi chúng đạt được kết quả như ý muốn. Phần mềm có khả năng thích nghi với một hoặc nhiều hệ điều hành tùy theo thiết kế và ngôn ngữ lập trình.
Bài viết trên đây đã chia sẻ đầy đủ các nội dung mới nhất về phần mềm là gì. Có thể thấy cả phần mềm và phần cứng là 2 yếu tố song song không thể thiếu trong hệ thống máy tính. Phần mềm đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển và quản lý các chức năng của máy tính từ ứng dụng văn phòng đơn giản cho tới các phần mềm phức tạp như hệ điều hành. Nếu có nhu cầu liên quan tới thiết kế web, kho theme thì đừng quên liên hệ với trang faffiliate.com thông tin để được giúp đỡ nhé.
