Botnet được xem là một trong những mối đe dọa nguy hiểm đối với người dùng mạng internet, từ cá nhân cho đến doanh nghiệp. Bạn có thể là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng nhằm mục đích đánh cặp dữ liệu, phát tán phần mềm độc hại hoặc gây ra sự cố server. Faffiliate.com sẽ giúp bạn hiểu rõ Botnet là gì, cách thức hoạt động cũng như những biện pháp phòng chống hiệu quả giúp bảo vệ bảo vệ hạ tầng CNTT một cách tốt nhất.
Botnet là gì?
Botnet được hình thành từ việc ghép hai từ “robot” và “network”. Một tên tội phạm mạng sẽ đóng vào trò là “botmaster”, xâm nhập vào hệ thống bảo mật của một số máy tính thông qua việc sử dụng virus Trojan. Lúc này, mỗi máy tính sẽ hoạt động như một “bot”, bị kiểm soát bởi kẻ xấu để spam, lan truyền malware hoặc chứa nội dung độc hại để khởi động một cuộc tấn công mạng.
Trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin, Botnet còn được gọi là “đội quân zombie”. Khi những máy tính bị tấn công sẽ thuộc quyền kiểm soát của một người khác chứ không phải chủ sở hữu.
Vậy mục đích của Botnet là gì? Nguồn gốc của Botnet ban đầu là được sử dụng như một công cụ trên các kênh Internet Relay Chat (IRC). Kẻ xấu sẽ tiến hành khai thác lỗ hổng trong mạng IRC, tạo điều kiện cho các bot phát triển. Mục tiêu của các cuộc tấn công mạng là đánh cặp dữ liệu, phát tán phần mềm độc hại hoặc gây nên những sự cố server.
Cấu trúc phổ biến của Botnet là gì?
Hiện tại, Botnet đang hoạt động dưới 2 dạng cấu trúc phổ biến, bao gồm:
- Mô hình client – server (máy khách – máy chủ): Một mạng cơ bản sẽ được thiết lập với máy chủ và đóng vai trò là botmaster. Thông tin truyền từ mỗi client sẽ bị botmaster kiểm soát để thiết lập lệnh và điều khiển các thiết bị khách. Nhược điểm của mô hình này là chỉ có một điểm kiểm soát nên dễ dàng được định vị. Khi máy chủ bị phá huỷ thì botnet sẽ “chết”.
- Mô hình peer-to-peer (ngang hàng): Để khắc phục nhược điểm của mô hình client – server là chỉ tập trung vào một máy chủ, các botnet đã phát triển. Botnet mới kết nối với nhau dưới dạng ngang hàng, hoạt động độc lập như một client và server. Cấu trúc peer-to-peer mạnh hơn, khó định vị vì không có một nơi điều khiển tập trung duy nhất.
Cách thức hoạt động của Botnet
Sau khi đã hiểu Botnet là gì, người dùng cũng cần tìm hiểu thêm cách thức hoạt động của chúng để có phương pháp bảo vệ thiết bị an toàn hơn. Về cơ bản, các cuộc tấn công mạng sẽ được thực hiện như sau:
- Bước 1 (Khai thác lỗ hổng): Botnet sẽ phát hiện và tận dụng lỗ hổng bảo mật của thiết bị mục tiêu. Các hành động thường được thực hiện như: triển khai phần mềm độc hại, sử dụng công cụ xâm nhập từ xa để kiểm soát thiết bị.
- Bước 2 (Cài đặt malware): Các phần mềm độc hại sẽ bị Botnet cài đặt dưới dạng các tập tin tải xuống hoặc triển khai ẩn để truyền thống về máy chủ điều khiển.
- Bước 3 (Thiết lập liên lạc với máy chủ): Các thiết bị trong Botnet liên lạc với máy chủ điều khiển, đợi lệnh để tiến hành truyền thông tin về trang thái, hệ thống hoặc một số dữ liệu khác.
- Bước 4 (Lấy lệnh từ máy chủ điều khiển): Máy chủ được điều khiển bởi những kẻ xấu, sử dụng Botnet để phân phối phần mềm độc hại hoặc giảm hiệu suất của hệ thống mục tiêu.
- Bước 5 (Thực hiện cuộc tấn công): Khi nhận được lệnh từ máy chủ, các thiết bị trong Botnet sẽ thực hiện các cuộc tấn công mạng. Điều này gây ra tình trạng chủ sở hữu thiết bị không thể phát hiện được máy tính của họ đã bị kẻ xấu tấn công và thực hiện các hành vi nguy hiểm.
7 loại tấn công Botnet phổ biến nhất hiện nay
Để thực sự hiểu rõ Botnet là gì, hãy cùng tìm hiểu 7 loại tấn công mạng phổ biến nhất hiện nay:
Tấn công DDoS
Tin tắc sử dụng một botnet để xâm nhập vào hàng loạt máy tính của nhiều người dùng khác nhau. Chúng sẽ phá huỷ kết nối và dịch vụ mạng đang sử dụng, làm quá tải lượng tài nguyên máy chủ khiến các hoạt động bị đình trệ.
Phát tán thư rác
Đây là một loại hình thức tấn công, dùng Botnet để xác định dữ liệu nhạy cảm trong máy tính bị nhiễm. Các con bot này có khả năng mở được proxy SOCKS v4/v5 và phát tán thư rác đến người dùng. Thiết bị khi bị xâm nhập có thể bị đánh cắp những thông tin quan trọng như mật khẩu, tên người dùng,…
Keylogging
Với sự hỗ trợ của chương trình Keylogging, botmaster ẽ lấy thông tin nhạy cảm và đánh cắp dữ liệu của người dùng. Chúng có khả năng thu thập các phím được nhập trong Yahoo, PayPal,…để đánh cắp thông tin tài khoản.
Vai trò Botnet là gì khi đánh cắp danh tính?
Các bot sẽ gửi email spam đến người dùng khi truy cập vào những website giả mạo và thu thập thông tin cá nhân của họ. Thậm chí, nhiều Botnet cao cấp còn giả danh tính của các doanh nghiệp, tổ chức pháp lý, yêu cầu nạn nhân cung cấp dữ liệu liên quan đến mã số thuế, thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng,…
Lợi dụng trả phí cho mỗi lần nhấp
Google hiện đang cung cấp dịch vụ AdSense, cho phép hiển thị quảng cáo trên các website. Chủ sở hữu của các trang web này sẽ được Google trả phí dựa trên số lần nhấp chuột vào quảng cáo. Nếu máy tính của người dùng bị nhiễm Botnet thì sẽ tự động nhấp vào các quảng cáo trên Website đó.
Lây lan Botnet là gì?
Các Botnet có thể bị lan truyền khi người dùng tải các chương trình có nhiễm virus. Thông thường, tin tặc sẽ cài đặt phần mềm thông qua Email, HTTP hoặc FTP,…
Phần mềm quảng cáo
Thiết bị của người dùng có thể sẽ hiển thị những quảng cáo không mong muốn hoặc bị thay thế bởi những phần mềm quảng cáo lừa đảo. Những phần mềm này không được người dùng cho phép và lây nhiễm vào hệ thống khi họ click vào mẫu quảng cáo.
Các chương trình nhiễm virus có thể thu thập và đánh cắp dữ liệu quan trọng trên trình duyệt của người dùng. Để chống lại những cuộc tấn công này, bạn có thể sử dụng phần mềm chặn quảng cáo để không cho Botnet xâm nhập vào máy tính.
Hướng dẫn cách phòng ngừa Botnet để bảo vệ hạ tầng CNTT
Hiểu rõ Betnet là gì và tác hại của chúng đối với thiết bị, dữ liệu thông tin quan trọng, người dùng cần có cách phòng chống để ngăn chặn trước khi bị tấn công.
Đối với người dùng cá nhân cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Cài đặt phần mềm diệt virus, chống thư rác và luôn đảm bảo chúng được cập nhật thường xuyên.
- Bật cài đặt tường lửa, hạn chế truy cập vào những đường link, file đính kèm không rõ nguồn gốc hoặc từ email không xác định.
- Cập nhật hệ điều hành mới nhất để khắc phục lỗ hổng bảo mật.
- Không download những nội dung trái phép như nhạc, file lậu, game…từ mạng internet.
Với hệ thống cấp độ như mạng dùng trong doanh nghiệp, tổ chức cần có biện pháp phòng chống các cuộc tấn công bằng cách:
- Thiết lập hệ thống tường lửa đa lớp, IDS/IPS, cài đặt tính năng lọc nội dung.
- Giám sát những lưu lượng truy cập tăng một cách bất thường.
- Cài đặt tính năng bảo vệ DDoS tại chỗ.
- Khi phát hiện hệ thống người dùng cá nhân nghi ngờ bị nhiễm botnet, cần tiến hành xóa phần mềm độc hại ngay lập tức để tránh lây lan sang hệ thống khác.
- Giám sát nhật ký tường lửa để xác định trung tâm điều khiển và lệnh Botnet kịp thời. Nếu có bất kỳ dấu hiệu của việc lây nhiễm nào, cần thông báo ngay cho các nhà cung cấp phần mềm diệt virus.
Hiểu rõ Botnet là gì, cách thức hoạt động ra sao và các phương pháp để chống lại là điều rất quan trọng. Mỗi người dùng cần nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa các cuộc tấn công mạng để hạn chế tối đa tổn thất không đáng có. Truy cập thêm vào trang chuyên thiết kế website faffiliate.com để cập nhật nhiều thông tin hữu ích, giúp nâng cao tính bảo mật cho thiết bị của bạn.
