BSC là khái niệm còn khá mới lạ tại Việt Nam, đặc biệt với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thực tế, đây là một mô hình quản trị chiến lược cơ bản, giúp các công ty có thể vận hành và hoạt động hiệu quả. Vậy BSC là gì, cấu trúc như thế nào, mang lại những lợi ích ra sao cho doanh nghiệp,…Faffiliate.com sẽ trả lời các câu hỏi liên quan đến dạng mô hình này và cách sử dụng để mang lại lợi ích tốt nhất cho doanh nghiệp của bạn.
BSC là gì?
BSC được viết đầy đủ trong tiếng Anh là Balanced scorecard, dịch ra có nghĩa là “thẻ điểm cân bằng”. Đây là mô hình cấp độ cơ bản nhất định hướng cho doanh nghiệp trong suốt quá trình thiết lập, triển khai, theo dõi và đo lường kết quả của một chiến lược cụ thể.
Balanced scorecard được phát triển bởi 2 Giáo sư Tiến sĩ của Trường Đại học Harvard là Kaplan và Norton. Hai Tiến sĩ này cho rằng một doanh nghiệp nếu muốn phát triển bền vững cần đảm bảo cả 4 yếu tố: Tài chính – khách hàng – quy trình nội bộ – học tập và phát triển.
Nếu bạn làm một SEO quan tâm đến bài toán chiến lược cho công ty chắc chắn không thể không biết đến BSC là gì. Trên thực tế, mô hình này đã đạt được nhiều thành tựu sau khi giới thiệu ra thị trường kinh doanh:
- Được chứng minh và bình chọn làm một trong những ý tưởng kinh doanh có sức ảnh hưởng lớn nhất trên toàn cầu. Balanced scorecard đã từng trình bày trong sự kiện Harvard Business Review và nhận được đánh giá cao từ những giáo sư, chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế.
- Hơn 50% các công ty lớn tại Mỹ và 60% công ty thuộc Fortune 500 đã áp dụng BSC vào trong vận hành doanh nghiệp.
- Theo khảo sát của 2GC, 73% công ty trên toàn cầu áp dụng mô hình Balanced scorecard đánh giá mức hiệu quả đạt cao và rất cao.
Mô hình cấu trúc BSC
Mô hình BSC là gì? Nó bao gồm 4 yếu tố chính được coi là 4 thước đo đối với hiệu quả hoạt động doanh nghiệp. Chúng được sắp xếp theo một trật tự nhất định, có sự liên kết, ảnh hưởng lẫn nhau từ dưới lên trên theo kế hoạch được đặt ra từ trước. Cụ thể:
Tài chính
Bao gồm các yếu tố như: chi phí khấu hao, chi phí cố định, lợi nhuận thu về, lợi tức đầu tư, tốc độ tăng trưởng doanh thu,…. Doanh nghiệp sẽ đo lường và giám sát các yêu cầu, kết quả tài chính đạt được theo các mốc thời gian cố định.
Trước đây đa số các công ty chỉ quan tâm đến thước đo duy nhất là tài chính. Tuy nhiên yếu tố này chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh tổng thể của một doanh nghiệp. Nếu muốn phát triển bền vững, cạnh tranh được với thị trường khốc liệt bạn cần quan tâm tới 3 thước đo còn lại của BSC là gì để đưa ra chiến lược dài hạn.
Khách hàng
Sự hài lòng của khách hàng chính là một trong những chỉ số thành công của doanh nghiệp. Yếu tố này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới doanh thu hiện tại cũng như tương lai. Thước đo này nhằm trả lời cho câu hỏi khách hàng đang cảm thấy như thế nào về doanh nghiệp của bạn. Từ đó sẽ có các chiến lược kế hoạch phù hợp tập trung vào sự hài lòng của họ.
Để có thước đo sự hài lòng của khách hàng đối với doanh nghiệp bạn có thể dựa trên bộ khung các câu hỏi sau:
- Đó có đúng là khách hàng mục tiêu bạn đang hướng đến hay không?
- Họ có thực sự thích thú với sản phẩm/dịch vụ mà doanh nghiệp bạn cung cấp?
- % phản hồi của khách hàng khi sử dụng dịch vụ/sản phẩm là bao nhiêu? Trong đó bao nhiêu % là tích cực, bao nhiêu % đánh giá tiêu cực?
- Khách hàng so sánh như thế nào giữa doanh nghiệp của bạn là các đối thủ cạnh tranh trên thị trường?
Quá trình nội bộ
Mỗi doanh nghiệp cần tự đánh giá, kiểm điểm và rút ra kinh nghiệm từ chính bản thân mình. Dấu hiệu của một công ty đang hoạt động ổn định được tập hợp từ nhiều yếu tố nhỏ lẻ. Bao gồm: tốc độ tăng trưởng quy mô, % số lượng người lao động gắn bó tăng, % thời gian xử lý công vụ được rút ngắn,…
Ban lãnh đạo cần rà soát quy trình nội bộ để phân loại đâu là bộ phận đã làm tốt, đâu là những điều chưa thực sự hợp lý. Sau đó đưa ra các nhiệm vụ cải thiện “lỗ hổng” của quá trình hoạt động nội bộ thành mục tiêu chiến lược phát triển của doanh nghiệp.
Học tập và phát triển
Một doanh nghiệp muốn phát triển lâu dài cần quan tâm tới chất lượng nguồn nhân sự và các công cụ hỗ trợ làm việc. Thước đo này không có con số chính xác hay giới hạn nhất định, thay vào đó mọi tiêu chí đều có thể trau dồi tốt hơn song song với sự tiến bộ không ngừng của KH – CN.
Bạn cần xem xét đến các công cụ, hành động và chính sách liên quan tới năng lực, hiệu suất làm việc của nhân viên. Lúc này bạn sẽ có câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi làm thế nào để cải thiện năng suất và tạo ra giá trị tốt nhất cho doanh nghiệp của mình.
Nếu thước đo học tập và phát triển cho kết quả tốt chứng tỏ bạn đang có thế mạnh về đào tạo nhân sự và biết cách áp dụng các công cụ làm việc hiệu quả. Đây là một lợi thế cạnh tranh trên thị trường giúp công ty doanh nghiệp tổ chức sẽ thích ứng với những thay đổi. Nhanh chóng làm quen với những điều mới mẻ đặc biệt là trong thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay.
Lợi ích của mô hình đối với doanh nghiệp
Khi đã thực sự hiểu rõ BSC là gì và biết cách áp dụng trong hoạt động phát triển doanh nghiệp của mình. Bạn sẽ nhận ra những lợi ích mà mô hình này mang lại, bao gồm:
- Phân tích, đánh giá hiệu suất doanh nghiệp một cách toàn diện dựa trên 4 khía cạnh. Đảm bảo không tập trung duy nhất vào lợi nhuận mà còn phải cân bằng các yếu tố hỗ trợ phát triển bền vững, lâu dài.
- Balanced Scorecard giúp chuyển hóa các chiến lược kinh doanh thành mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được. Từ đó, tạo điều kiện để doanh nghiệp theo dõi, đánh giá tiến độ một cách minh bạch, rõ ràng.
- Xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa các cấp quản lý và bộ phận nhân viên. Đảm bảo có sự phối hợp hiệu quả trong việc triển khai chiến lược. Mỗi thành viên đều hiểu rõ vai trò của mình và nỗ lực hướng đến việc đạt được mục tiêu chung một cách đồng bộ, nhất quán.
- Vai trò của BSC là gì trong việc cải thiện hiệu quả quản lý? Mô hình này giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh. Công cụ cung cấp chỉ số đo lường rõ ràng hỗ trợ việc giám sát tiến độ thực hiện và đưa ra các phương án điều chỉnh kịp thời.
- Thúc đẩy cải tiến liên tục thông qua việc phát hiện sớm các vấn đề dựa trên phân tích dữ liệu hiệu suất. Từ đó, đề xuất các giải pháp kịp thời, tạo sự đổi mới, xây dựng nền tảng cho tổ chức duy trì năng lực cạnh tranh bền vững.
Cách áp dụng BCS hiệu quả, mang lại lợi ích tốt nhất cho doanh nghiệp
Kết quả khảo sát của 2GC Active Management năm 2016 trên nhóm người dùng BSC cho thấy, 75% thuộc nhóm quản lý cấp cao, điều hành. Họ sử dụng thẻ điểm cân bằng làm công cụ thực hiện chiến lược. Còn 25% còn lại chỉ dùng BSC để báo cáo vì họ chưa thực sự hiểu BSC là gì và phải áp dụng như thế nào để đạt hiệu quả cao. Trên thực tế, Balanced scorecard là một phương pháp luận, mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời nếu bạn biết cách vận dụng hợp lý.
Đầu tiền cần kiểm soát dữ liệu trong mô hình Balanced scorecard
Nếu bạn đang cố gắng đo lường tất cả mọi thứ nhưng không xuất phát từ góc độ chiến lược, điều này đồng nghĩa với việc bạn đang lãng phí thời gian. Hãy áp dụng quy trình đặt dữ liệu vào các ngữ cảnh phù hợp với đây:
- Số lượng cụ thể về các yếu tố mục tiêu trong mô hình BSC là gì, đưa ra con số cụ thể. Để hoàn thành tốt nhất cả 4 khía cạnh đo lường, bạn nên xác định rõ khoảng 10 – 15 mục tiêu chính và quan trọng nhất.
- Đưa ra sẵn các câu hỏi cho từng yếu tố mục tiêu, tập trung nhấn mạnh vào tình trạng của những con số có thể đo lường được.
- Tổng hợp toàn bộ tài liệu của các câu hỏi liên quan đến yếu tố mục tiêu. Sau đó, gửi nhân viên trước 1 – 2 ngày trước khi diễn ra cuộc họp và yêu cầu họ nghiên cứu kỹ lưỡng.
- Đưa ra quyết định trong các cuộc họp đánh giá chiến lược, ghi lại cụ thể nội dung, mục tiêu chiến lược và nhắc nhở các bộ phận chịu trách nhiệm thực hiện.
Tiếp đến là đo lường và đánh giá các yếu tố mục tiêu BSC
Bạn có thể sử dụng màu sắc để đánh giá các yếu tố mục tiêu khác nhau. Xem xét báo cáo từ phía nhân sự chịu trách nhiệm và quyết định xem yếu tố mục tiêu đang ở mức phân loại nào. Ví dụ:
- Màu đỏ: Cần bổ sung thêm tài nguyên hoặc có thêm sự trợ giúp từ bên ngoài để đưa mọi thứ trở lại đúng với định hướng phát triển ban đầu của doanh nghiệp.
- Màu vàng: Đang đi đúng hướng, đúng tiến độ hoặc gặp một chút khó khăn, trở ngại nhưng vẫn xử lý được.
- Màu xanh lá cây: Mọi thứ đang đi đúng hướng và dần đạt được hiệu quả trong chiến lược đề ra.
Tiến hành gán KPI tương ứng với yếu tố mục tiêu
Bản chất của BSC là gì? Đây là một cụ quản lý chiến lược dựa vào kết quả đo lường và đánh giá. Còn KPI chính là công cụ quản lý hiệu suất để doanh nghiệp giao nhiệm vụ cho từng nhân viên, từng bộ phận và đánh giá xem họ có làm việc hiệu quả và theo đúng chiến lược đề ra hay không. Một vị lãnh đạo giỏi sẽ biết cách áp dụng song song cả hai công cụ này vào vận hành và phát triển doanh nghiệp.
Bạn hãy đặt ra KIP cụ thể, tương ứng với từng yếu tố mục tiêu, đảm bảo sát thực tế đã đo lường và đánh giá. Dựa vào đánh giá KPI định kỳ, bạn sẽ xác định được khoảng cách giữa hiệu suất làm việc thực tế với mục tiêu đã đề ra. Từ đó, có kế hoạch cải thiện, điều chỉnh hợp lý, mang lại hiệu quả thực thi tốt nhất.
Cuối cùng, kết nối các yếu tố mục tiêu lại với nhau
Bản đồ chiến lược chính là mô hình tư duy phát triển doanh nghiệp cho nhà lãnh đạo. Bạn hãy sử dụng mũi tên 1 chiều để thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố mục tiêu. Có thể linh hoạt kết nối 2 mục tiêu trong cùng một thước đo, gom 2 mục tiêu thành nguyên nhân của mục tiêu khác,…Hoặc một mục tiêu dẫn tới 2 mục tiêu khác, miễn sao không có yếu tố nào đứng riêng lẻ.
Hiểu rõ BSC là gì, đóng vai trò như thế nào trong sự phát triển của doanh nghiệp và biết cách vận dụng khi thực hiện chiến lược là điều quan trọng và cần thiết của một nhà lãnh đạo. Mô hình Balanced Scorecard sẽ giúp bạn rút ngắn lộ trình, đi đúng hướng để dẫn tới thành công. Truy cập Faffiliate.com và theo dõi các bài viết mỗi ngày để có thêm nhiều kiến thức hay trong cách vận hành, phát triển doanh nghiệp, tổ chức.
